ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΑΝΗΣ

Οι πρώτες επεμβάσεις Ολικής ΑρθροπλαστικήςΓόνατος (TotalKneeArthroplasty - TKA) ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όμως είχαν υψηλά ποσοστά αποτυχίας και επιπλοκών. Η πρόοδος στην τεχνολογία των επεμβάσεων Ολικής Αρθροπλαστικής Γόνατος (TotalKneeArthroplasty - TKA) τα τελευταία χρόνια οφείλεται στην εξέλιξη του σχεδιασμού και εφαρμογής των προθεμάτων, με βέλτιστα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Κάθε χρόνο στις ΗΠΑ πραγματοποιούνται περίπου 300.000 επεμβάσεις Ολικής Αρθροπλαστικής Γόνατος συνολικού κόστους 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το 2030 προβλέπεται ότι θα πραγματοποιούνται ετησίως περίπου 3,6 εκατομμύρια επεμβάσεις Ολικής Αρθροπλαστικής Γόνατος, με εκτιμώμενο κόστος 162 δισεκατομμύρια δολάρια

Οι διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα

Παρότι οι άνδρες και οι γυναίκες επηρεάζονται από τις ίδιες ασθένειες, το κάθε φύλο επηρεάζεται διαφορετικά από την κάθε ασθένεια. Για παράδειγμα, αν και οι γυναίκες έχουν χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας, συνολικά ασθενούν περισσότερο και συχνότερα από τους άνδρες.. Για λόγους που δεν είναι απολύτως σαφείς, η οστεοαρθρίτιδα είναι ασθένεια πιο διαδεδομένη στις γυναίκες (18%) από ότι τους άνδρες (9,6%), γεγονός που εξηγεί το υψηλότερο ποσοστό επεμβάσεων αρθροπλαστικής γονάτου στις γυναίκες.

Μια ακόμα σχετική ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι η γωνία Q (η γωνία μεταξύ του τετρακέφαλου μυός και του επιγονατιδικού τένοντα), που είναι περίπου 3 μοίρες μεγαλύτερη στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες. Αυτό σημαίνει ότι τα φορτία που ασκούνται στον επιγονατιδικό τένοντα ασκούνται πιο έντονα πλευρικά στις γυναίκες απ' ό,τι στους άνδρες. Αυτό είναι ένα σημαντικό στοιχείο όταν γίνεται επανευθυγράμμιση κατά τη διάρκεια της επέμβασης Ολικής Αρθροπλαστικής Γόνατος.

Εκτός από τη γωνία Q, η οστέινη γεωμετρία του γόνατος είναι διαφορετική μεταξύ των δύο φύλων. Συγκεκριμένα, το πάχος των πρόσθιων κονδύλων είναι τυπικά μεγαλύτερο στους άνδρες. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν κλινικές ενδείξεις ότι οι γυναίκες ασθενείς έχουν καλύτερα αποτελέσματα στις επεμβάσεις Ολικής Αρθροπλαστικής Γόνατος, συνεπεία της χρήσης μοσχευμάτων κατάλληλων για το φύλο τους.

Τα τελευταία 5-10 χρόνια, οι χειρουργοί υιοθετούν μια συναρπαστική νέα προσέγγιση για την Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου (TotalHipArthroplasty– THA) και την Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος (TotalKneeArthroplasty– TKA) που ονομάζεται "Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική" (MinimallyInvasiveSurgery), γνωστή επίσης και ως "λιγότερο επεμβατική χειρουργική" (lessinvasivesurgery).

Αυτή η χειρουργική προσέγγιση επιτρέπει την εισαγωγή των μοσχευμάτων αντικατάστασης ισχίου ή γόνατος μέσω μιας μικρής τομής (5,8 - 8,1 cm και 7,6 - 8,9 cm αντίστοιχα) με ελάχιστη βλάβη στους μυς και τους τένοντες γύρω από την άρθρωση. Το χειρουργείο της Ελάχιστα Επεμβατικής Ολικής Αρθροπλαστικής Γόνατος, με μια βελτιωμένη προσέγγιση του έσω πλατέως μυός με προσπέλαση στο όριο αυτού (optimisedsubvastusapproach), έχει την ίδια διάρκεια με το συμβατικό χειρουργείο της Ολικής Αρθροπλαστικής Γόνατος, ενώ προσφέρει στους ασθενείς περισσότερα οφέλη. Το μικρό μέγεθος της τομής και η λιγότερο επεμβατική φύση αυτής της χειρουργικής μεθόδου επιτρέπει στους ασθενείς να αναρρώνουν πολύ γρηγορότερα. Το διάστημα νοσηλείας μειώνεται σε 1-2 ημέρες για την πλειονότητα των περιστατικών. Οι ασθενείς χάνουν λιγότερο αίμα, παρουσιάζουν λιγότερους πόνους απ'ό, τι με τη συμβατική επεμβατική μέθοδο και συχνά περπατούν χωρίς βοήθεια μέσα σε μια ή δύο εβδομάδες από την επέμβαση.

Η ελάχιστα επεμβατική διαδικασία Ολικής Αρθροπλαστικής Ισχίου (THA)έχει πρόσφατες αναφορές. Η τεχνικήAMIS είναι μια τροποποιημένη προσέγγιση της προσπέλασης Smith-Petersen, που απαιτεί τομή μόνο 6-8 εκατοστών. Η διαδικασία προστατεύει τους τένοντες και τους μύες, χωρίζοντας την αρθρική κάψα αλλά διατηρώντας τη θέση της. Επίσης αποφεύγεται ηεξάρθρωση ισχίου και η οστεοτομία του αυχένα του μηριαίου οστού εκτελείται επιτόπου (insitu). Οι αρθογράφοι αναφέρουν ότι ο χρόνος νοσηλείας, η απώλεια αίματος, ο πόνος και ο χρόνος εκτός εργασίας μειώνονται σχεδόν στο ήμισυ.

Ο συνδυασμός μιας ελάχιστα επεμβατικής τεχνικής χειρουργικής επέμβασης και ενόςπρωτοκόλλου γρήγορης αποκατάστασης επιτρέπει στους ασθενείς να επιστρέψουν στο σπίτι τους πολύ σύντομα. Απολαμβάνουν,επίσης, υψηλότερη εμβέλεια κίνησης και βελτιωμένες κλινικές βαθμολογίες και βαθμολογίες πόνου σε σύγκριση με τους ασθενείς που υποβάλλονται σε συμβατικές χειρουργικέςτεχνικές. Ειδικά στοιχεία του πρωτοκόλλου ταχείαςαποκατάστασης για τους ασθενείς με αρθροπλαστική κάτω άκρων περιλαμβάνουν την προεγχειρητική εκπαίδευση των ασθενών, την περιεγχειρητική διατροφή, την προληπτική αναλγησία και τη μετεγχειρητική αποκατάσταση. Τα περιεγχειρητικά πρωτόκολλα ταχείας αποκατάστασης έχουν ήδη αποδειχθεί ότι μειώνουν σημαντικά τη διάρκεια της νοσηλείας και τα ποσοστά επανεισαγωγής στο νοσοκομείο σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος(primary ΤΚΑ).

Η Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική μέθοδος είναι κατάλληλη για έως και το 85% των ασθενών που χρειάζονται Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος και οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή αυτής της επεμβατικής μεθόδου είναι να μην έχει υπάρξει άλλη επέμβαση στο γόνατο του ασθενούς, ο βαθμός παραμόρφωσης του μέλους καθώς και το εύρος των κινήσεων που πραγματοποιεί το πάσχον μέλος προεγχειρητικά.

Όπως συμβαίνει και με το συμβατικό χειρουργείο Ολικής Αρθροπλαστικής Γόνατος, η αποκατάσταση της ουδέτερης ευθυγράμμισης του ποδιού είναι ένας σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής μεθόδου και επομένως ο σκοπόςκατά την επέμβαση είναι η αποκατάσταση της φυσικής ευθυγράμμισης του γόνατος. Λιγότερο έμπειροι χειρουργοί μπορεί να μην είναι σε θέση να επιτύχουν την απαιτούμενη ευθυγράμμιση κατά την εφαρμογή της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής μεθόδου και υπάρχουν αποδείξεις ότι επαναληπτικές επεμβάσεις Ολικής Αρθροπλαστικής Γονάτου έχουν πραγματοποιηθεί, όχι για τη διόρθωση της χαλάρωσης του μοσχεύματος, αλλά για να διορθωθούναπλά προβλήματα αστάθειας που προέκυψαν από τα πενιχρά αποτελέσματα της εφαρμογής της τεχνικής. Ιδανικά, οι χειρουργοί θα πρέπει κατέχουν άριστα τη συμβατική τεχνική της Ολικής Αρθροπλαστικής Γόνατος πριν εφαρμόσουν την Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική μέθοδο. Παρά το γεγονός ότι είναι μια νέα χειρουργική τεχνική που προσφέρει πολλά οφέλη, δεν υπάρχουν διαθέσιμα μακροπρόθεσμα στοιχεία για τα αποτελέσματα εφαρμογής της Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής μεθόδου. Επιπλέον, δεν είναι μια τεχνική που μπορεί να πραγματοποιηθεί από όλους τους χειρουργούς

Τα ποσοστά εφαρμογής των μεθόδων της Ολικής Αρθροπλαστικής Ισχίου και της Ολικής Αρθροπλαστικής Γόνατος διαρκώς μεγαλώνουν, αφού αυξάνονται τα ποσοστά οστεοαρθρίτιδας, ασθένεια που πλήττει τους ηλικιωμένους και τους παχύσαρκους. Υπάρχει πλήθος νέων τεχνολογιών διαθέσιμων για Ολική Αρθροπλαστική Ισχίου και Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος. Η τεχνική ελάχιστης επεμβατικότητας μαζί με τα πρωτόκολλα αποθεραπείας γρήγορης αποκατάστασης αποτελούν ένα βήμα εμπρός και πρέπει να πραγματοποιούνται από έμπειρους χειρουργούς.