ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΜΕ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ; | ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΓΟΝΑΤΟΣ

Δυσάρεστη μπορεί να είναι η εξέλιξη ενός πρόσφατου τραυματισμού στο γόνατο, καθώς είναι πιθανό να επιταχύνει σημαντικά την εμφάνιση και την πορεία της οστεοαρθρίτιδας. Μερικοί μάλιστα τραυματισμοί μπορεί να γίνουν αιτία να φτάσει ένα γόνατο σε τελικού σταδίου οστεοαρθρίτιδα, με αισθητά τα προβλήματα κινητικότητας και πόνου σε λιγότερο από ένα χρόνο.

Αν και τις περισσότερες φορές η ηλικία είναι η αιτία για την εμφάνιση και για την εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που αναπτύσσεται σε νέους ανθρώπους. Οι τραυματισμοί στο γόνατο αποτελούν ένα ισχυρό παράγοντα κινδύνου. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, τα άτομα με ιστορικό τραυματισμού των αρθρώσεων, έχουν 3 έως και 6 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν την πάθηση και διαγιγνώσκονται κατά περίπου 10 χρόνια νωρίτερα από τους ανθρώπους που δεν έχουν ιστορικό τραυματισμού. Μέσα σε 5 χρόνια από τον τραυματισμό, στα γόνατα συντελούνται ανατομικές μεταβολές που παραπέμπουν σε αλλοιωμένη υγεία των αρθρώσεων (π.χ. μεταβλημένη σύνθεση χόνδρου, αλλοιωμένη δομή οστού).

Ενώ είναι τυπικά μια βλάβη που εξελίσσεται αργά, παλαιότερα είχε εκτιμηθεί ότι το 5 έως 17% των τραυματισμένων γόνατων έχει μια ταχεία δομική επιδείνωση (π.χ. από φυσιολογική έως το τελικό στάδιο μέσα σε 4 έτη).

Ο προσδιορισμός των χαρακτηριστικών αυτού του φαινομένου και των παραγόντων κινδύνου μπορεί να δώσει πληροφορίες για τη φύση της εξέλιξης της οστεοαρθρίτιδας, επιτρέποντας τον εντοπισμό ενός υποσυνόλου αιτιών που οδηγούν τον ασθενή στο χειρουργείο. Η αναγνώριση των φαινοτύπων της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος, όπως αυτών της ραγδαίως εξελισσόμενης οστεοαρθρίτιδας του γόνατος, μπορεί να επιτρέψει τη βελτίωση της εύρεσης των ανθρώπων που βρίσκονται σε κίνδυνο, ώστε να γίνουν έγκαιρες παρεμβάσεις.

Για να αποτιμηθεί η σχέση που υπάρχει μεταξύ των πρόσφατων τραυματισμών γόνατος και της ραγδαίως εξελισσόμενης οστεοαρθρίτιδας, ερευνητές συνέλεξαν στοιχεία από μια μεγάλη έρευνα (Osteoarthritis Initiative), η οποία είχε κλινικά και απεικονιστικά στοιχεία, όπως βιολογικά υλικά 4.796 συμμετεχόντων, από συνεχόμενη έρευνα άνω των 8 ετών.

Μελέτησαν άτομα με ραγδαία εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας, δηλαδή ασθενείς που είχαν τουλάχιστον ένα γόνατο με ραγδαίως εξελισσόμενη οστεοαρθρίτιδα που έφτασε σε τελικό στάδιο (3ου ή 4ου βαθμού) μέσα σε 48 μήνες, ασθενείς με κοινή οστεοαρθρίτιδα (τουλάχιστον σε ένα γόνατο, η εξέλιξη της οποίας φαινόταν μέσω ακτινογραφικής εκτίμησης εντός 48 μηνών) και άτομα χωρίς οστεοαρθρίτιδα, όπως διαπιστώθηκε από τις βασικές και επαναληπτικές ακτινογραφίες τους.

Κατά την έναρξη, οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν αν είχαν κάποιο τραυματισμό στο γόνατο και σε κάθε ετήσια επίσκεψη τους αξιολογούνταν οι πληροφορίες που έδιναν περί τραυματισμών κατά τους τελευταίους 12 μήνες.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς, ο τραυματισμός στο γόνατο κατά τη διάρκεια της συνολικής περιόδου παρατήρησης συσχετίστηκε με επιτάχυνση της εξέλιξης της, αλλά όχι με την ανάπτυξη κοινής οστεοαρθρίτιδας. Ένας πιο πρόσφατος τραυματισμός στο γόνατο (εντός του έτους από το αποτέλεσμα) συσχετίστηκε τόσο με τη ραγδαίως εξελισσόμενη οστεοαρθρίτιδα όσο και με την εξέλιξη της κοινής οστεοαρθρίτιδας.

Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ότι τα άτομα με ραγδαίως εξελισσόμενη οστεοαρθρίτιδα τείνουν να έχουν μεγαλύτερο βασικό Δείκτη Μάζας Σώματος και συστολική αρτηριακή πίεση. Επίσης, στις μετεγχειρητικές αναλύσεις φάνηκε ότι όσοι εμφάνισαν ραγδαίως εξελισσόμενη οστεοαρθρίτιδα γόνατος ήταν μεγαλύτεροι σε ηλικία, από εκείνους με συνηθισμένη ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας του γόνατος Η συχνότητα της κακής ευθυγράμμισης του γόνατος δεν διέφερε μεταξύ των ατόμων με ραγδαίως εξελισσόμενης οστεοαρθρίτιδας του γόνατος και των άλλων δύο ομάδων. Μάλιστα, άτομα χωρίς τη νόσο ήταν πιο πιθανό να έχουν κακή ευθυγράμμιση συγκριτικά με τα εκείνα με κοινή οστεοαρθρίτιδα. Επιπλέον, καμία από τις μετέπειτα αναλύσεις δεν εντόπισε διαφορά στις συστολικές πιέσεις αίματος μεταξύ των ομάδων. Μόνο η αρχική ηλικία και ο Δείκτης Μάζας Σώματος συνδέθηκε με τη ραγδαία εξελισσόμενη οστεοαρθρίτιδα του γόνατος σε σύγκριση με τα υγιή άτομα. Συγκριτικά όσους είχαν κοινή οστεοαρθρίτιδα, μόνο η ηλικία συσχετίστηκε με την ανάπτυξη ραγδαίως εξελισσόμενης οστεοαρθρίτιδας του γόνατος. Τέλος, η ραγδαίως εξελισσόμενη οστεοαρθρίτιδα του γονάτου δεν συσχετίστηκε με ιστορικό τραυματισμού πριν από την έναρξη της έρευνας.

Η κατανόηση του είδους των τραυματισμών που οδηγούν στη ραγδαίως εξελισσόμενη οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, θα λειτουργούσε επιβοηθητικά στην εξεύρεση νέων προληπτικών και θεραπευτικών προσεγγίσεων.

Δρ. Αθανάσιος Τσουτσάνης